
موزه ملی ایران در سال ۱۳۱۶ خورشیدی در اولین بنای موزهای کشور گشایش یافت. این بنا را آندره گدار، معمار فرانسوی، با الهام از طاق کسرا طراحی کرد و دو معمار ایرانی، عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی اجرای آن را به عهده گرفتند.
موزه ملی ایران با قدمتی حدود هشتاد سال، بزرگترین موزهٔ باستانشناسی و تاریخ ایران است که در سال ۱۳۱۶ خورشیدی تاسیس شده و دربرگیرنده دو موزۀ ایران باستان و موزۀ باستان شناسی و هنر اسلامی است. موزۀ ایران باستان شامل دو موزۀ «پیش از تاریخ ایران» با آثاری از دوران پارینهسنگی قدیم تا اواخر هزارۀ چهارم پ.م. (یعنی از کهنترین دوران تا پیش از ابداع نگارش) و «موزۀ دوران تاریخی» با آثاری از اواخر هزاره چهارم پ.م. (یعنی آغاز بهکارگیری نگارش) تا پایان دوران ساسانی است. در موزۀ باستانشناسی و هنر اسلامی آثار تاریخی بر اساس زمانبندی تاریخی به نمایش درآمده و دورههای مختلف تاریخی صدر اسلام، سلجوقی و ایلخانی، تیموری، صفویه، افشار، زند و قاجار را پوشش میدهد. گستردگی و تنوع مجموعهٔ اشیای موجود در موزۀ ملی ایران به گستردگی جغرافیایی کشور و از دورههای مختلف تاریخی است. در این موزه مجموعۀ ارزشمندی از دستنوشتهای قرآنی نگهداری میشود که قدمت برخی از آنها به سدههای نخست هجری بازمیگردد. جز دستنوشتهای کهن به خط کوفی، در موزۀ ملی قرآنهایی نفیس به خط محقق، ریحان، ثلث و نسخ نگهداری میشود. اشیای موجود در این موزه برگزیدهای از یافتههای کاوشهای علمی است و عمدۀ دستنوشتهای این مجموعه از آستان شیخصفیالدین اردبیلی به موزۀ ملی منتقل شده است.