پروژۀ ایرانکران در سال ۲۰۱۷ م.، با حمایت مالی وزارت آموزش و پرورش آلمان، در فرهنگستان علوم برلین – برندنبورگ آغاز به کار کرد. هدف اصلی پروژه تحقیق و نشر دیجیتال دستنوشتهای کهن قرآنی است که در موزهها، کتابخانهها و مجموعههای عمومی یا خصوصی ایرانی نگهداری میشوند. ایرانکران پروژۀ کرپوس کرانیکوم را تکمیل میکند که از سال ۲۰۰۹ نخستین فهرست جامع دستنوشتهای کهن قرآنی را، که عموماً در کتابخانهها و موزههای اروپایی و آمریکایی نگهداری میشوند، به صورت آنلاین در اختیار محققان گذاشته است.
طی سی سال گذشته، پژوهش دربارۀ دستنوشتهای قرآنی پیشرفت شایان توجهی داشته و تحقیقاتی بنیادین دربارۀ نسخهشناسی، خطشناسی و تاریخگذاری دستنوشتهای کهن قرآنی انجام گرفته است. خاستگاه عمدۀ دستنوشتهای قرآنی که تا به حال مورد تحقیق قرار گرفتهاند بخش غربی دنیای اسلام است، یعنی فسطاط (قاهرۀ قدیم)، دمشق و صنعاء. برای دستیابی به تصویری کامل از تاریخ متن مکتوب قرآن، ضروری است دستنوشتهای قرآنی از بخش شرقی جهان اسلام نیز بررسی و تحلیل شوند. تا به امروز، دستنوشتهای قرآنی که در کشورهای عراق، ایران، افغانستان، پاکستان و آسیای مرکزی نگهداری میشوند بهندرت مورد توجه محققان این حوزه قرار گرفتهاند. دلیل اصلی آن هم معمولاً دشواری در دسترسی به این دستنوشتهاست. در مورد ایران، فهرستهای موجود (هرچند ناقص و گاه تاریخگذشته) از انبوه دستنوشتهای قرآنی در کتابخانهها، موزهها، و حتی مجموعههای شخصی حکایت دارند. تعداد دستنوشتهای کهن قرآنی که تاریخ آنها به سه سدۀ آغازین اسلامی بازمیگردد به احتمال زیاد بسیار بیشتر از آن چیزی است که فهرستها نشان میدهند.
پروژۀ ایرانکران درصدد است با جمع اطلاعات دربارۀ دستنوشتهای قرآنی در ایران، اولاً فهرست جامعی در اختیار محققان بگذارد و ثانیاً با همکاری موسسهها و مجموعههایی که این دستنوشتها آنجا نگهداری میشوند و نیز اشخاصی که بنا به علایق شخصی دستنوشتهای قرآنی را گردآوری میکنند، دسترسی به نسخۀ دیجیتال دستنوشتها را برای محققان از سراسر دنیا فراهم کند. گام بعدی، دیجیتالسازی دستنوشتهای قرآنی، بهویژه دستنوشتهای کوفی، است که با همکاری محققان و پژوهشگران جوان ایرانی انجام میشود که عبارتست از حرفنویسی متن قرآن و بازنمایی قرائات قرآن، و شمارش آیات سورهها چنانکه در دستنوشتها ظاهر شدهاند. این اطلاعات بعداً میتواند مبنای تحلیل روشنتری از تاریخ متن قرآن قرار گیرد. برای تاریخگذاری دستنوشتهای قرآنی، علاوه بر روشهای مرسوم نسخهشناسی و خطشناسی، با همکاری موسسه فناوری فدرال زوریخ از آزمایش رادیوکربن نیز بهره گرفته میشود.
ایرانکران یک پروژۀ تحقیقاتی میانرشتهای است که در آن هم از تحلیلهای متنشناختی و نسخهشناختی بر روی دستنوشتهای قرآنی و هم آزمایشهای علمی از جمله سالیابی به روش تحلیل رادیوکربن استفاده میشود. نتایج ایرانکران به صورت آنلاین منتشر خواهد شد. هدف اصلی این پروژه ترغیب مسئولان در موسسهها، کتابخانهها و مجموعههای دارندۀ دستنوشتهای قرآنی به نشر دیجیتال و فراهم کردن زمینۀ تحقیقات بیشتر بر روی آنها از سوی محققان و پژوهشگران داخلی و خارجی است.